Upadek komunizmu w krajach byłego bloku wschodniego oraz związane z nim późniejsze burzliwe przemiany gospodarcze i społeczne okazały się wielkim wyzwaniem również dla Kościołów protestanckich, zarówno tych tradycyjnych, jak i nowych wspólnot. Dyskusję dotyczącą roli kościołów i instytucji teologicznych w zmieniającej się Europie podjęła wrocławska Ewangelikalna Wyższa Szkoła Teologiczna, organizując sympozjum, w którym doświadczeniami wymienią się naukowcy teologicznych uczelni protestanckich z państw Nowej Europy, w tym z Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, rejonu Bałkanów, a także z niektórych zachodnich instytucji teologicznych.
Przełom z początku lat 90-tych XX wieku dał narodom środkowej i wschodniej Europy upragnioną wolność. Z często bardzo idealizowanego „zachodu” do nowych państw demokratycznych powstałych po upadku komunizmu trafiła jednak nie tylko wolność ale i nie przez wszystkich pożądane różnorakie zjawiska społeczne i prądy kulturowe. W nowej rzeczywistości politycznej, społecznej oraz gospodarczej musiały się odnaleźć również Kościoły i wspólnoty chrześcijańskie działające wcześniej oraz nowopowstające.
Jak wyjść naprzeciw potrzebom laicyzujących się społeczeństw? Jak dostosować edukacyjną działalność teologiczną do reform w szkolnictwie wyższym i do postępującego niżu demograficznego? Jak przeformułować programy edukacyjne tak, by stały się samofinansujące, niezależne od wsparcia państwowego i zachodnich instytucji? Jak zmotywować edukatorów chrześcijańskich do wytworzenia wrażliwych kulturowo modeli oraz programów teologicznych, wyrastających z tradycji narodowych i potrzeb duchowych poszczególnych społeczeństw? To tylko niektóre problemy, z którymi zmierzyć się musiały Kościoły.
Dyskusję nt. znaczenia Kościołów i instytucji teologicznych w zmieniającej się Europie podjęła również wrocławska Ewangelikalna Wyższa Szkoła Teologiczna, jedyna w Polsce międzywyznaniowa, niepubliczna, teologiczna uczelnia zawodowa.
Zmiany te, jak pokazała historia, dotknęły poważnie Kościoły, wystawiając je na nieznane wcześniej, a bardzo istotne zagrożenia. Dwie dekady funkcjonowania w warunkach wolności – zarówno politycznej, jak i społeczno-kulturowej – pozwalają jednak już na syntetyczne spojrzenie na kwestie funkcjonowania mniejszych kościołów chrześcijańskich w postkomunistycznej części Europy. Próby bilansu tego „dwudziestolecia wolności” i analizy zagrożeń dla wspólnot kościelnych jakie się w tym czasie pojawiły dokonają uczestnicy sympozjum Institute for Excellence in Christian Leadership Development, organizowanego w dniach 19-21 września 2012 roku.
Niesłychanie istotnym elementem ewolucyjnego dostosowywanie się kościołów protestanckich do różnych aspektów przemian społecznych jest edukacja – i to zarówno duchownych i przywódców wspólnot, jak wszelkich osób zaangażowanych w życie i działalność swoich kościołów. Również działanie w świecie wolności gospodarczej, wobec konieczności samofinansowania się nawet niewielkich wspólnot, okazało się bardzo poważnym wyzwaniem. Pozyskiwanie funduszy, sprawne zarządzanie majątkiem i finansami zborów, finansowanie bieżącego funkcjonowania i działalności misyjnej stało się dla skądinąd niezbyt licznych Kościołów protestanckich warunkiem przetrwania.
Charakterystycznym, występującym wyłącznie w państwach Nowej Europy problemem stała się również kwestia współpracy duchownych oraz innych zaangażowanych w życie kościołów osób z komunistycznym aparatem ucisku. Bolesne rozliczenia z przeszłością często okazywały się przeszkodą nie do przebycia, kończąc się destrukcją wspólnot. Również i ten wątek zamierzają poruszyć uczestnicy konferencji, przedstawiając swoje doświadczenia wobec grzechów przeszłości liderów swych kościołów.
? W tym celu zaprosiliśmy do Wrocławia władze teologicznych uczelni wyższych protestanckiej proweniencji z kilku postkomunistycznych państw, w tym z Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, rejonu Bałkanów, a także z wybranych zachodnich instytucji teologicznych z Belgii i USA. Celem spotkania jest ekumeniczny i międzynarodowy namysł nad instytucjonalnymi, ekonomicznymi, teologicznymi i edukacyjnymi strategiami rozwoju Kościołów oraz uczelni protestanckich w świetle historycznej spuścizny postkomunistycznej, jak i dynamicznie zmieniającego się rynku, w którym przyszło im funkcjonować – wyjaśnia dr hab. Wojciech Szczerba, rektor EWST.
Chcąc wspólnie z instytucjami partnerskimi rozważać te i tym podobne pytania, Ewangelikalna Wyższa Szkoła Teologiczna zaprasza do gościnnego udziału przedstawicieli władz miasta Wrocławia, świata intelektualnego Uniwersytetu Wrocławskiego i Papieskiego Wydziału Teologicznego oraz reprezentantów zakorzenionych w polskiej kulturze wyznań: Kościoła Rzymskokatolickiego oraz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Sympozjum odbędzie się w dniach od 19 do 21 września 2012 roku, w Ewangelikalnej Wyższej Szkole Teologicznej we Wrocławiu.
